У 2017 г. жыхар Будапешта, які перажыў Халакост, і яшчэ дзве жанчыны падалі сумесны іск у адміністрацыйны суд горада Люнебург. У ім яны патрабавалі схаваць ад грамадскасці помнік, узведзены ў 1960 г. гарадской адміністрацыяй у гонар загінулых байцоў 110-й пяхотнай дывізіі. На той момант на суправаджальнай інфармацыйнай дошцы каля помніка значылася толькі, што
„Erinnerungskultur ist zeit- und kontextgebunden. […] Der Gedenkstein ist ein Dokument für den unreflektierten Umgang mit der NS-Vergangenheit, der in den 1960er Jahren noch in vielen Städten und Einrichtungen präsent war. Heute ist er umstritten und ein Stein des Anstoßes – schmerzhaft in seiner Aussage, verletzend für die Nachfahren der Opfer, unverständlich für die nachfolgenden Generationen.“1 (Арыгінальны тэкст (ням.))
«Культура памяці абумоўлена часам і кантэкстам. […] Гэты помнік ёсць сведчаннем неадрэфлексіраванага падыходу да трактоўкі нацысцкага мінулага, якога ў 1960-х гг. прытрымліваліся яшчэ ў многіх гарадах і ўстановах. Сёння ён [помнік] — камень спатыкнення: балючы ў сваім пасланні, абразлівы для нашчадкаў ахвяр, незразумелы для будучых пакаленняў». (Пераклад з нямецкай мовы)
У 2020 г. у выніку юрыдычна дасягнутага кампрамісу тэкст на дошцы быў дапоўнены, і цяпер ён паведамляе пра ўдзел дывізіі ў дэпартацыі ў Азарыцкія лагеры.
- Süddeutsche Zeitung: Einigung im Prozess um Wehrmachts-Denkmal. Tafel ergänzt. Рэжым доступу: sueddeutsche.de/kultur/lueneburg-einigung-im-prozess-um-wehrmachts-denkmal-tafel-ergaenzt-dpa.urn-newsml-dpa-com-20090101-200920-99-639946, 21.09.2020 (Дата звароту: 30.06.2024). ↩︎
